firambogaz

1904’te uşak’ta doğdu. 24 şubat 1946’da istanbul’da yaşamını yitirdi. sivas kadısı ömer efendi’nin oğlu. 1924’te istanbul kabataş erkek lisesi’ni bitirdi. 1927’de mülkiye mektebi’nden (siyasal bilgiler fakültesi) mezun oldu. mudanya kaymakam vekilliği’ne atandı. 1928’den sonra kaymakam oldu. manavgat, ünye, şavşat ve edremit ilçelerinde görev yaptı. 1938-1943 arasında mülkiye müfettişliğine atandı. 1943’te kütahya’dan milletvekili seçildi. 1925’de "milli mecmua"da çıkan şiirlerle adını duyurdu. daha sonra şiirleri hayat ve varlık dergilerinde yayınlandı. anadolu’da görev yaptığı sırada gezip gördüğü yerlerdeki izlenimleri şiirlerinin temel konusu oldu. biçim açısından hecenin beş şairi’ne yakın durur. ama öz yönünden onlardan ayrılır. daha çok faruk nafiz çamlıbel, orhan seyfi orhon çizgisindeki yurt şiiri anlayışının etkisindedir. şiirlerinde izlenimci bir gözle algıladığı doğayı, ülke gerçekleri ve bireysel duyarlılığını özgün bir yaklaşımla yansıtır. annesi ile çocuğunun ölümü, ayrılık acısı, gurbet tedirginlikleri, görev yaptığı, gezip gördüğü yerlerdeki toplumsal sorunlar duyarlılığını besleyen başlıca öğeler oldu. son dönemde çağdaş fransız şiirinden de yararlandı. şiirlerinin bazıları bestelendi ve sevilen şarkılar olarak hâlâ dinlenir. şiirleri üzerinde yeterince önemle durulmamış, bugünün kuşaklarının tanıyıp değerlendirmesi gereken bir şair olduğu söylenir.
eserleri

şiir:
deniz sarhoşları (1926, değiştirilmiş ikinci basım 1929)
yayla dumanı (1934)
sarıkız mermerleri (1940)
yayla dumanı (1945, seçme şiirler, önceki kitabının ismiyle)
bütün eserleri (1988, inci enginün tarafından derlendi)

1920’de istanbul’da doğdu. 20 ağustos 1979’da yine istanbul’da yaşamını yitirdi. 1941’de liseyi bitirdikten sonra istanbul üniversitesi hukuk fakültesi’nde 3 yıl öğrenim gördü. okulu bıraktı. 1945-1947 arasında milli eğitim bakanlığı neşriyat müdürlüğü’nde çalıştı. 1948’de petrol ofisi’ne memur olarak geçti, 1972’de bu kurumdan emekli oldu. ilk şiiri 1938’de "servet-i fünun uyanış" dergisinde yayınlandı. yeni edebiyat, yeni ufuklar, varlık, ant, fikir ve sanat, yığın, yön gibi dergilerde yayınlanan şiirleriyle tanındı. başlangıçta ölçülü, uyaklı, duygusal nitelikli şiirler yazdı. ardından toplumsal gerçekçi şiire yöneldi. toplumcu sanatçıların bir araya geldiği "yürüyüş" dergisinin son sayılarını çıkardı. ölümünden sonra eşi füruzan toprak tarafından 1980 yılında başlatılan ömer faruk toprak şiir ödülleri geleneksel bir ödül olarak tanındı. roman, öykü, anı türünde de eserleri var. tüm şiirlerini adam yayınevi yayınladı.

eserleri

şiir:
insanlar (1943)
hürriyet (1945, suat taşer ile birlikte)
dağda ateş yakanlar (1955)
susan anadolu (1966)
ay işığı (1973)
tüm şiirleri (1983, toplu şiirler)

roman:
tuz ve ekmek (1973)
karşı pencere (1975)

öykü:
gönen öyküleri (1979)

ani:
duman ve alev (1968)

doğum tarihi kesin belli değil. adı ömer’dir. kayıtlara göre soyadı abdulfeth, baba adı ebrahim, sanı ise gıyaseddin. horasan yakınlarındaki nişabür kentinde doğdu. çocukluğu ve gençliği bu kentte geçti. tıp, felsefe, fizik, matematik, astronomi bilimleriyle uğraştı. rubaileri kadar bu yönüyle de ünlüdür. döneminde beld, herat, esfehan, mekke’ye gittiği biliniyor. ölüm tarihinin hicretten sonra 520 olduğu sanılıyor. döneminin önemli isimleri hasan sabah ve selçuklu ünlü vezir nizam-ül mülk ile okul arkadaşı olduğu yolunda bilgiler var.

eserleri

şiir:
ömer seyfettin’in şiirleri (1972, fevziye abdullah tansel derlemesi)

roman:
ashâb-ı kehfimiz (1918)
efruz bey (1919)
yalnız efe (1919, 1988)

öykü:
harem (1918)
yüksek ökçeler (1922, 1988)
gizli mabed (1923, 1988)
beyaz lale (1938)
asilzâdeler (1938)
ilk düşen ak (1938, 1980)
mahçupluk imtihanı (1938, 1982 bir oyun da içerir)
dalga (1943, 1952)
nokta (1956)
tarih ezelî bir tekerrürdür (1958)

inceleme:
milli tecrübelerden çıkarılmış ameli siyaset (1912)
yarınki turan devleti (1914)
türklük mefkuresi (1914)
türklük ülküsü (ilk 3 kitap birarada ölümünden sonra, 1975)

eserleri

şiir:
dünya kaçtı gözüme (1955)
sen sen sen (1956)
bir kapı önünde (1957)
yumuşaklıklar değil (1962)
to go to (1964, yıldız moran’ın ingilizce’ye çevirdiği şiirler)
nasılsın (1970)
çiçekleri yemeyin (1975)
yalnızlık paylaşılmaz (1978)
benden sonra mutluluk (1984, ölümünden sonra)

deneme-öykü:
yuvarlağın köşeleri 1 (etika) (1961)
yuvarlağın köşeleri 2 (etika) (1986)
dün yağmur yağacak (öykü) (1987)
özdemir asafça (deneme) (1988)

1 eylül 1936’da mersin’de doğdu. 1956’da mersin lisesi’nden mezun oldu. 1960’ta gazi eğitim enstitüsü fransızca bölümü’nü bitirdi. bir süre ortaokullarda öğretmenlik yaptı. ardından 1965’te pariste sorbonne üniversitesi’nde çağdaş fransız edebiyatıyla ilgili incelemeler yaptı. yurda dönüşünde aydın ve muğla liselerinde öğretmen olarak çalıştı. 1969’da trt’ye girdi. 1982’de kurumdan "gönülsüz" emekli oldu. çeviri yaparak hayatını kazandı. 1989’da istanbul’a yerleşti. can yayınları’nda editörlük yaptı. 1996’dan sonra telos yayınları’nda editör ve genel yayın yönetmeni. hürriyet gazetesi yazarlarından. ilk şiiri 1954’te "kaynak" dergisinde yayınlandı. pazar postası, türk dili, a, değişim, dost, şiir sanatı, papirüs, soyut, türkiye yazıları, milliyet sanat, yusufçuk, adam sanat gibi dergilerde yayınlanan şiirleriyle tanındı. toplumsal içeriği ağır basan bir şiire yöneldi. şiir üzerine kuramsal yazılar yazdı.
eserleri

şiir:
kargı 1963
tutanaklar 1967
kiraz zamanı 1969
karşı yazgı 1974
rüzgara yazılıdır 1979
elmanın tarihi 1981
kentler 1981
yedi deryalar geçsen 1983
siyasetname 1984
eski şiirler 1985
hayatbilgisi 1986
zorba ve ozan 1987
başak ile terazi 1989
burçlar kuşağı 1989
can yelekleri tavandadır 1989
gürlevik 1990
gündönümü gündönümü 1992
yazın sesi 1994
1. tekvin (1994, toplu şiirler)
tohum ölürse (1994, toplu şiirler)
delta (1994, toplu şiirler)
yağmur taşı (1995, toplu, şiirler)
uykusuzluk 1996
mani-hayy 1998
güneş saati (1990, seçme şiirler)

deneme:
şiir ve gerçeklik 1986
söz ve yazı 1991
tabula rasa 1992
yazınsal söylem üzerine 1993
dinozorca 1993
tarih bağışlamaz 1994
çile törenleri 1995
bu ne biçim memleket 1996

söyleşi:
ne altın ne gümüş 1997

antoloji:
bulgar şiiri antolojisi 1971
çağdaş bulgar şiiri antolojisi 1983 (ataol behramoğlu ile birlikte)
genç bulgar şiiri 1984 (f. erdinç ile birlikte)
dünya şiiri antolojisi 1997 (ataol behramoğlu ile birlikte)

ödülleri

1978 tdk çeviri ödülü
1968 may edebiyat ödülü
fransa hükümeti officier nişanı 1990

12 ocak 1931’de istanbul’da doğdu. 1956’da ankara üniversitesi dil ve tarih coğrafya fakültesi ingiliz dili ve edebiyatı bölümü’nden mezun oldu. 1959’da almanya’da gottingen üniversitesi’nin tiyatro bölümü’nü bitirdi. dil ve tarih coğrafya fakültesi’ne öğretim görevlisi olarak girdi. 1961’de doktorasını tamamladı. 1967’de doçent, 1974’te profesör oldu. 1976’da izmir dokuz eylül üniversitesi güzel sanatlar fakültesi’ne geçti. 1981’de sahne ve görüntü sanatları bölümü başkanı oldu. öğrencilik yıllarında şiirle ilgilendi. ilk şiir kitabı "eller" 1952’de yayınlandı. 1955’te "mavi hareketi"ne katıldı, "mavi" dergisinin yönetmenliğini yaptı. 20 kasım 1961-15 ekim 1962 arasında yayınlanan "değişim" dergisini yönetti. daha sonra tiyatroya yöneldi. türk dili, yeni dergi, ulus, milliyet, milliyet sanat dergisi gibi dergi ve gazetelerde tiyatro eleştirileri ve araştırmaları yazdı.

eserleri

şiir:
eller (1952)

oyun:
savaş oyunu (1965, sermet çağan ile birlikte)

araştirma:
meddahlık ve meddah hikayeleri (1977)
modern tiyatro akımları (1963)
tiyatro terimleri sözlüğü (1966, haldun taner ve metin and ile birlikte)
dünya tiyatrosu tarihi (2 cilt, 1971-1985)
yaşayan tiyatro (1976)
türkiye’de brecht (1976)
gösterim sanatları sözlüğü (1983)

ödülleri:

1966 uluslararası tiyatro şenliği’nde en iyi yönetmen ödülü, dtcf öğrencilerinin rol aldığı "savaş oyunu" ile
1979 milli kültür vakfı edebiyat büyük ödülü meddahlık ve meddah hikayeleri ile
1984 ulvi uraz en iyi yönetmen ödülü, midasın kulakları oyununun sahnelenmesi ile

21 ekim 1944’te erzurum’da doğdu. izmir namık kemal lisesi’nden mezun oldu. ankara üniversitesi dil ve tarih coğrafya fakültesi urdu dilleri ve sinoloji bölümü’nü bitirdi. bir süre memur olarak çalıştı. 1970’li yıllarda "kuracağız her şeyi yeniden" adlı kitabı yüzünden hapse mahkum edilince yurt dışına gitti. isveç’te drama-tiyatro-film öğrenimi gördü. isveç devlet radyosu türkçe yayınlar bölümü’nde program yapımcısı ve sunucu olarak çalıştı. ant, devrim, dönem, evrim, halkın dostları, türk solu dergilerinde şiirleri yayınlandı. ikinci yeni’ye özgü biçim ve duyarlılık özellikleri taşıyan ilk şiirlerinde savruk bir yaşama tutkusu, bohem ve yabancıl duygular etkindi. 1970’te ant dergisi’nde ataol behramoğlu, ismet özel ve süreyya berfe’nin başlattığı çıkış hareketine katıldı. toplumcu gerçekçi şairler arasında yer aldı. kabına sığmayan bir yaşama sevinci ve özlemi, halkın ve ülkenin yaşamına ilgi, geleceğe ve gençliğe umut duyguları ve istekleriyle dolu şiirler yazdı. uzun ve soluklu şiirleri, benzetme, metafor zenginliği ve tema çeşitliliğiyle dikkat çeker.

eserleri

şiir:
kuracağız her şeyi yeniden (1969)
kırlangıçlar kırlangıçlar (1978)
irgatoğlu atçalı kel memet destanı (1980)
işte hayat işte ölüm ve tarih (1981)
stockholm’de mavi saatler (1987)
dünya çarpıyor yüzüme (1988, toplu şiirler)
allah ve tango (1990)
mozart ve akdeniz (1992)
bir irmakla düello ediyorum (1995)
bir dünyalının notları (1997, toplu şiirler)
sürgün şarkıları (1999, stockholm)

ödülleri
1990 yunus nadi şiir mansiyon ödülü
1990 ilhan demiraslan şiir büyük ödülü

1947’de brezilya’da doğdu. gençliğinde hippiydi. önce şarkı sözleri yazdı. bir süre gazetecilik yaptı. 1986’da hıristiyanların batı avrupa’dan başlayıp ispanya’nın santiago de compostela kentinde sona eren geleneksel hac yolculuğunu yaptı. bu deneyimini hac adlı kitabında anlattı. "simyacı" romanı coelho’yu tüm dünyada tanınan bir yazar haline getirdi. bu kitap 42 ülkede yayınlandı, 26 dile çevrildi. kitaplarından çok kazanan coelho, ülkesinde paulo coelho enstitüsü’nü kurdu. bu kurum, brezilya’daki yaşlılar ve yoksul çocuklara yardım ediyor. coelho, unesco’nun kültürlerarası diyaloglar programı’nda danışmanlık yapıyor. halen brezilya’nın ikinci büyük kenti rio de janeiro’da yaşıyor. gabriel garcia marquez’den sonra en çok okunan latin amerikalı yazar. coelho’nun 6 kitabını can yayınları türkçe’ye kazandırdı.

türkçe’ye çevrilen eserleri

roman:
piedra irmağının kıyısında oturdum ağladım (1995)
hac (1997)
simyacı (1998)
beşinci dağ (1998)
veronika ölmek istiyor (2000)
şeytan ve genç kadın (2001)
işığın savaşçısının el kitabı (2003)
on bir dakika (2004)
zahir (2005)

1899’da istanbul’da doğdu, 15 haziran 1961’de istanbul’da yaşamını yitirdi. psikolojik romanlarıyla tanınan yazar. şair ismail safa’nın oğlu. babası sivas’ta sürgünde yaşamını yitirdi. yoksulluk ve 9 yaşında yakalandığı kemik veremi nedeniyle düzenli bir eğitim almadı. bir yandan çalışırken bir yandan da kendi kendini yetiştirdi. 13 yaşında hayata atıldı. posta telgraf nezareti’nde memur olarak çalıştı. 1914-1918 arasında öğretmenlik, 1918-1916 arasında gazetecilik yaptı. hayatını yazıları ile kazandı. babası gibi şair olan amcaları ahmed vefa ve ali kâmi’nin yönlendirmesiyle edebiyata başladı. kardeşi ilhami ile çıkardığı "yirminci asır" adlı akşam gazetesinde "asrın hikâyeleri" başlığıyla yazdığı magazin hikayeleriyle dikkat çekti. para kaygısıyla yazdığı sıradan yazılarda annesi server bedia’nın adından esinlenerek yarattığı "server bedii" takma adını kullandı. bu isimle kaleme aldığı "cingöz recai" isimli polisiye dizi romanları büyük ilgi gördü. kültür haftası (21 sayı, 15 ocak-3 haziran 1936) ve türk düşüncesi (63 sayı, 1953-1960) adlarında iki dergi çıkardı. tasvîr-i efkâr, cumhuriyet, milliyet, tercüman, son havadis gazetelerinde yazdı. çok sevdiği oğlu merve’yi askerlik hizmeti yaparken kaybedince derinden sarsıldı. bu olaydan birkaç ay sonra istanbul’da beyin kanaması sonucu yaşamını yitirdi. edirnekapı’da toprağa verildi. sanat, edebiyat, felsefe, psikoloji, sosyoloji gibi değişik alanlarda yazdığı yazılarla çok yönlü bir yazar oldu. 43 yıl hiç durmadan yazdı. ilk döneminde değişik ilgi alanları içinde sol eğilimli siyasal akımlara ilgi gösterdi. 1930’da basılan ve genç bir hastanın psikolojisini yansıtan otobiyografik romanı "dokuzuncu hariciye koğuşu"nun ilk baskısını "nâzım hikmet"e ithaf etmişti. ama 2’nci dünya savaşı’ndan sonra nazileri savundu. ölümünden bir süre önce metapsişik konulara yöneldi. 1949’da yayınlanan son eserlerinden "matmazel noraliya’nın koltuğunda"da tıp öğrenimi yaparken bunalıma girerek felsefeye yönelen ve sonuçta mistik dünya görüşünde karar kılan bir gencin öyküsünü anlattı. edebiyat ve siyaset tartışmalarının hep içinde bulundu. nâzım hikmet, nurullah ataç, zekeriya sertel, muhsin ertuğrul, aziz nesin’le polemiklere girdi. ayrıca ders kitapları da yazdı.

eserleri

roman:
gençliğimiz (1922)
şimşek (1923)
sözde kızlar (1923)
mahşer (1924)
bir akşamdı (1924)
süngülerin gölgesinde (1924)
bir genç kız kalbinin cürmü (1925)
canan (1925)
dokuzuncu hariciye koğuşu (1930)
fatih-harbiye (1931)
atilla (1931)
bir tereddüdün romanı (1933)
matmazel noralya’nın koltuğu (1949)
yalnızız (1951)
biz insanlar (1959)

öykü:
hikayeler (halil açıkgöz derledi, 1980)

oyun:
gün doğuyor (1932)

inceleme-deneme:
türk inkılâbına bakışlar (1938)
büyük avrupa anketi (1938)
felsefî buhran (1939)
millet ve insan (1943)
mahutlar (1959)
mistisizm (1961)
nasyonalizm (1961)
sosyalizm (1961)
doğu-batı sentezi (1963)
sanat- edebiyat-tenkid (1970)
osmanlıca-türkçe- uydurmaca (1970)
sosyalizm-marksizim- komünizm (1971)
din-inkılâp-irtica (1971)
kadın-aşk-aile (1973)
yazarlar-sanatçılar- meşhurlar (1976)
eğitim-gençlik-üniversite (1976)
20. asır- avrupa ve biz (1976)

ders kitaplari:
cumhuriyet mekteplerine millet alfabesi (1929)
cumhuriyet mekteplerine alfabe (1929)
cumhuriyet mekteplerine kıraat (dört cilt, 1929)
yeni talebe mektupları (1930)
büyük mektup numuneleri (1932)
türk grameri (1941)
dil bilgisi (1942)
fransız grameri (1942)
türkçe izahlı fransız grameri (1948)

eserleri

roman:
yarın yarın (1976)
küçük oyuncu (1977)
asılacak kadın (1979)
bitmeyen aşk (1986)
bir cinayet romanı (1989)
sonuncu sonbahar (1992)

öykü:
bir deli ağaç (1981)
akışı olmayan sular (1983)
hayalet hikyeleri (2004)

ödülleri

1984 sait faik hikaye armağanı, akışı olmayan sular ile

fransız edebiyatının harika çocuğu. romancı ve şair. 18 haziran 1903’te saint-maur’da doğdu. 16 yaşında geldiği paris’te, max jacob, erik satie, jean cocteau gibi 1. dünya savaşı sonrasının önde gelen "kübist" ve "dadacı" sanatçılarıyla birlikte yaşadı. ilk kitabı 1920’de yayınlandı, adı yanan yanaklar’dı. 12 aralık 1923 yılında 20 yaşında paris’te tifodan öldü. ölürken kendinde değildi. kısa yaşamına çok önemli üç eser sığdırmayı başardı. ilk romanı ihtiras yolcuları, ikincisi içimizdeki şeytan, diğeri orgel kontu’nun balosu... içimizdeki şeytan’da bir bakıma kendisini anlatır. son romanı ise ölümünden sonra bulundu. radiguet’in son iki romanını da can yayınları türkçe’ye kazandırdı.

eserleri

roman:
ihtiras yolcuları
içimizdeki şeytan
orgel kontu’nun balosu

şiir:
yanan yanaklar

1 mart 1847’de istanbul’da doğdu. 31 nisan 1914’te istanbul’da yaşamını yitirdi. 19’uncu yüzyıl osmanlı edebiyatının önemli isimlerinden. tanzimat’ın ilk yıllarında takvimhane nazırı recai efendi’nin oğlu. babasından arapça ve farsça öğrendi. 1858’de ilköğretimini tamamladı. harbiye idadisi’ni sağlık nedeniyle yarıda bıraktı. 1862’de hariciye nezareti mektub-i kalemi’ne girdi. 1868’de şurayı devlet (danıştay) muavini oldu. 1874’te tanzimat ve nafia daireleri başmuavinliği görevine getirildi. bir yandan da mekteb-i mülkiye (siyasal bilgiler fakültesi) ve mekteb-i sultani’de (galatasaray lisesi) öğretmenlik yaptı. resmi görevle trablusgarp’a gönderildi. 1908’de 2’nci meşrutiyet’ten sonra kurulan kamil paşa kabinesinde maarif nazırı oldu. hayattayken üç oğlunun ve özellikle de nijad’ın ölümüyle yıkıldı. yaşamını yitirdiğinde meclis-i âyan üyesiydi. edebiyatla genç yaşta ilgilenmeye başladı. namık kemal ile tanıştı, "encümen-i şuara"ya katıldı. ilk yazıları namık kemal yönetimindeki tasvir-i efkar gazetesinde yayınlandı. namık kemal’in avrupa’ya gidişinden sonra gazetenin yönetimini üstlendi. 1870’lerden sonra kendisini tümüyle yazılarına verdi. batı edebiyatından çeviriler yaptı. 1870’te ilk oyunu "afife anjelik", 1871’de ilk şiir kitabı "nağme-i seher" yayınlandı. ölümünden sonra yayınlanan komedisi "çok bilen çok yanılır" en yetkin tiyatro oyunu sayılır. muallim naci ile yaptığı tartışmalarla edebiyat-ı cedide’nin kuruluşuna zemin hazırladı. sanatta güzellik ilkesine bağlı kaldı. sanat için sanat anlayışını savundu. doğaya dönük, insanı doğa içinde ele alan şiirler yazdı. aşk ve ölüm temalarını işledi. eski-yeni edebiyat tartışmalarının merkezinde yer aldı. edebiyatımızın yenileşme ve gelişmesinde önemli katkıları oldu. tek romanı "araba sevdası" türk edebiyatında gerçekçi romanın ilk örneklerinden biri sayılır.

eserleri

şiir:
nağme-i seher (1871)
yadigâr-ı şebâb (1873)
zemzeme (3 cilt, 1883-1885)
tefekkür (düzyazı ile karışık, 1888)
pejmürde (düzyazı ile karışık, 1893)
nijad ekrem (2 cilt, anılarla birlikte, 1900-1910)
nefrin (1914)

roman:
araba sevdası (1896-1963)

öykü:
saime (1888)
muhsin bey yahut şairliğin hazin bir neticesi (1890)
şemsa (1895)

oyun:
afife anjelik (1870)
atala yahut amerikan vahşileri (1873)
vuslat yahut süreksiz sevinç (1874)
çok bilen çok yanılır (1916)

düzyazi:
talim-i edebiyat (1872)
takdir-i elhan (1886)
kudemaden birkaç şair (1888)
takrizat (1896)

10 şubat 1944’te erzurum’un pasinler ilçesinde doğdu. izmir necatibey ilkokulu, karataş ortaokulu ve izmir namık kemal lisesi’nden mezun oldu. istanbul üniversitesi edebiyat fakültesi türk dili ve edebiyatı bölümü’ndeki öğrenimini bitirmeden ayrıldı. 1965-1968 arasında çeşitli işlerde çalıştı. yeni istanbul ve cumhuriyet gazetelerinde düzeltmenlik yaptı. 1983’te cumhuriyet gazetesinin düzelti şefi oldu. ilk şiiri izmir’de ege ekspres gazetisinin sanat sayfalarında yayınlandı. devinim, gösteri, sanat olayı, soyut, papirüs gibi dergilerdeki şiirleriyle dikkat çekti. arkadaşlarıyla birlikte 1962-1964 arasında "evrim" dergisini, 1967’de de "alan 67" dergisini yayınladı. "yeni a" dergisinin yazı işleri müdürlüğünü yaptı. gazetelerde sanat sayfaları hazırladı. ikinci yeni esintisi ile başladığı şiir yaşamı, zamanla toplumcu yönelim kazandı. kendine özgü dili ve benzetmeleriyle, baştan beri tavrını ve varlığını keskinleştiren, anlam kadar biçime de önem veren şiirler yazdı. çarşıların, işçi kızların, pazar yerlerinin, çey evlerinin danyasını yansıtan şair olarak tanındı. şiirinde günlük konuşma dili içine ustaca serpiştirilmiş eski sözcükler de kullandı.

eserleri

kuş tufanı (1971)
hücremde ayışığı (1974)
çırak aranıyor (1978)
ikinci baskı (1979)
çaylar şirketten (1980)
denizler sincabı (çocuklar için şiirler,1982)
kırmızı kanatlı kartal (çocuklar için şiirler, 1982)
nereye uçar gökyüzü (1983)
siyah bir acıda (1984)
bir umuttan bir sevinçten (1984, toplu şiirler 1)
yeni bir defter-şiirler-meçhul bir aşk (1985)
adresi uçurum (1986, toplu şiirler 2)
geçti mi geçen günler (1989)
menzil (1992)
kimse hatırlamıyor (1994, toplu şiirler 1)
nereye uçar gökyüzü (1994, toplu şiirler 2)
iki sevda arasında kara sevda (1994)
tilki tilki saat kaç (1995)
düşler şairi (1997)
istanbul hatırası (1998)

röportaj:
ahmed arif anlatıyor: kalbim dinamit kuyusu (1990)

inceleme:
şair cezaevi kapısında (1992)
galata köprüsü (1995)
ilhami bekir’den mektup var (1997)

deneme:
yazılmaz bir istanbul (1988)
iki sevda arasında karasevda (1994)
yasemin ve martı (1997)

antoloji:
türk yazınında cezaevi şiirleri (1993)
öykülerle istanbul (1995)

yenileştirme:
yedi iklim dört bucak (1977, evliya çelebi’den çocuklar için)
şakaname (1983, evliya çelebi’den çocuklar için)
mavi alacalı baston (1983, muallim çelebi’den çocuklar için)

ödülleri

1979 yeditepe şiir armağanı çırak aranıyor ile
1983 behçet necatigil şiir ödülü nereye uçar gökyüzü ile
1993 halil kocagöz şiir ödülü menzil ile

15 mart 1888’de istanbul’da doğdu. 18 temmuz 1965’te istanbul’da yaşamını yitirdi. romancı, öykü yazarı ve gazeteci. anadolu yaşamını anlatan öyküleri ve kurtuluş savaşı’na karşı tutumuyla tanınır. vezneciler’de şemsü’l-maarif ve göztepe’de taş mektep’te öğrenim gördü. özel ders aldı. mekteb-i sultani’yi (galatasaray lisesi) bitirdi. 1907’de hukuk mektebi’ne başladı. maliye nezareti’nde devair-i merkez kalemi’ne katip olarak girdi. 2’nci meşrutiyet’in ilanından sonra memurluğu bırakarak 1908’de servet-i fünun’da ve tercüman-ı hakikat’te yazmaya başladı. 1909’da son havadis adıyla bir gazete kurdu, 15 sayı yayınladı. fecr-i ati topluluğu’na katıldı. "kalem" ve "cem" mizah dergilerinde "kirpi" takma ismiyle siyasi mizah yazıları yazdı. 1912’de ittihat ve terakki’nin istenmeyenler listesine girdi, sinop’a sürgüne gönderildi. 1918’de ziya gökalp’in çabalarıyla istanbul’a döndü. robert kolej’de türkçe öğretmenliği yaptı. vakit, tasvir-i efkar ve zaman gazetelerinde makaleleri yayınlandı. damat ferit paşa’nın dostluğu sayesinde, mütarekeden hemen sonra hürriyet ve itilaf fırkası’na katıldı. 1919’da posta ve telgraf umum müdürü oldu. izmir’in işgalinden sonra anadolu hareketiyle istanbul hükümeti arasında yaşanan telgraf krizinde istanbul hükumeti’nin tarafını tuttu. 1922’de aydede mizah gazetesini çıkardı. istanbul’un düşman işgalinden kurtarılışının ardından 1922’de beyrut’a kaçtı.

15 yıllık kaçak hayatından sonra 1938’de af çıkarılmasıyla yurda dönebildi. gazetelerde yazılar yazdı, aydede dergisini tekrar çıkardı. yazarlığa mizah öyküleriyle başladı. 1919’dan başlayarak türk öykücülüğüne yeni bir sayfa açtı. sürgün olarak gittiği anadolu’dan çeşitli kesimlerden insanları canlandırdığı "memleket hikayeleri" 1919’da yayınlandı. bu kitapla, o güne kadar konuları istanbul’la sınırlı olan öykücülüğü anadolu’ya taşıdı. bu yönüyle sonradan serpilip gelişen "köy edebiyatı"nın öncüleri arasına girdi. 1920’lerden sonra daha arı ve anlaşılır bir dil kullandı. romancılığında iki ayrı çizgi etkindir. yurtdışına kaçmadan önce yazdığı "istanbul’un iç yüzü" en yetkin romanı sayılır. 1920’de yayınlanan bu romanda, roman tekniğinin dışında birbirinden kopuk parçaları mozaikler halinde birleştirerek ittihat ve terakki’nin işbaşına gelişinden 1’nci dünya savaşı günlerine kadar olan istanbul’u bütün renk ve çizgileriyle yansıttı. türkiye’ye dönüşünden sonra yazdığı romanlarda, daha çok kişiye seslenme daha fazla satma ve okunma kaygısıyla sanatı bir kenara bırakıp ticari eserlere yöneldi. bu romanlarda yurt gerçeklerinin yerini, avrupa dışı ülkelerde geçen olaylar aldı.

eserleri

roman:
istanbul’un içyüzü (1920)
yezidin kızı (1939)
çete (1939)
sürgün (1941)
anahtar (1947)
bu bizim hayatımız (1950)
nilgün (3 cilt, 1950-1952)
yeraltında dünya var (1953)
dişi örümcek (1953)
bugünün saraylısı (1954)
2000 yılının sevgilisi (1954)
iki cisimli kadın (1955)
kadınlar tekkesi (1956)
karlı dağdaki ateş (1956)
dört yapraklı yonca (1957)
sonuncu kadeh (1965)
yerini seven fidan (1977)
ekmek elden su gölden (1980)
ayın on dördü (1980)
yüzen bahçe (1981)

öykü:
memleket hikayeleri (1919)
gurbet hikayeleri (1940)

mizah:
sakın aldanma inanma kanma (1915)
kirpinin dedikleri (1918)
agop paşa’nın hatıraları (1918)
ay peşinde (1922)
tanıdıklarım (1922)
guguklu saat (1925)

günce:
bir içim su (1931)
bir avuç saçma (1939)
ilk adım (1941)
üç nesil üç hayat (1943)
makyajlı kadın (1943)
tanrıya şikayet (1944)

ani:
minelbab ilelmihrab ((1946)
bir ömür boyunca (1980)

25 kasım 1889’da istanbul’da doğdu. 7 aralık 1956’da londra’da öldü. ilk öğrenimini çanakkale’de mekteb-i iptidai’de yaptı. mekteb-i sultani’de (galatasaray lisesi) ve izmir’de bir fransız okulunda öğrenim gördü. sınavla girdiği darülfünun-ı osmani ulum-ı edebiyat fakültesi’ni 1912’de bitirdi. fransızca öğretmeni olarak bursa sultanisi’ne atandı. 1916-1919’da istanbul’da vefa ve erenköy liselerinde müdürlük yaptı. 1931’de milli eğitim müfettişi oldu, bütün anadolu’yu dolaştı. 1939-1943 arasında çanakkale milletvekiliydi. 1947’de milli eğitim başmüfettişliği’ne getirildi. 1950’de paris’te kültür ateşesi ve unesco’da türkiye temsilcisi oldu. 1954’te emekliye ayrıldı. bir süre istanbul şehir tiyatroları edebi kurul üyeliği yaptı. kanser tedavisi için gittiği londra’da yaşamını yitirdi. cenazesi istanbul’a getirildi, karacaahmet mezarlığı’nda toprağa verildi. yazı hayatına birinci dünya savaşı sonlarında başladı. ilk eseri "eski ahbap" isimli uzun öykü, 1917’de "diken" dergisinde yayınlandı. 1819-1919’da zaman gazetesinde "temaşa haftaları" başlığıyla tiyatro eleştirileri yazdı. bu dönemde şair, nedim, büyük mecmua, inci, diken dergileri ile dersaadet ve zaman gazetelerinde yayınlanan öykü, roman ve oyunlarında kendi adının yanısıra "hayrettin rüştü, mehmet ferit, cemil nimet" gibi takma isimler kullandı. mizah ve magazin yazılarını da "ateşböceği, ağustosböceği, yıldızböceği" gibi isimlerle yayınladı.

1922’de vakit gazetesi’nde tefrika edilen ve aynı yıl basılan "çalıkuşu" romanıyla ünlendi. bu romanı önce "istanbul kızı" adıyla oyun olarak yazmıştı. o dönem koşullarında sahneye konulması olanağı çıkmayınca romana dönüştürdü. türk edebiyatında gerçekçi romana yönelimin ilk örneklerinden olan çalıkuşu, dili, anlatımdaki rahatlığı, duygusal yanlarıyla uzun yıllar güncelliğini koruyan bir eser oldu. sinema ve televizyona da uyarlandı. romanda, iyi bir eğitim görmüş ve bir aşk nedeniyle hüsran yaşamış istanbullu genç öğretmen kadın feride’nin tanıklığıyla anadolu’nun kurtuluş savaşı’ndaki hali yansıtılır. farklı yaşam biçimleri, farklı anlayışlar, farklı gelenek ve görenekler, toplumsal çatışmalar feride’nin gündelik yaşamı ve duygu dünyasıyla iç içe verilir. 1927’den sonraki romanlarında da üslubunun temel yapısını değiştirmeden toplumsal sorunlara eğildi. romanlarında sayısız insan tipi yarattı. çoğunlukla erkek olan kahramanlarını, dış görünümlerinden çok psikolojik özellikleriyle yansıttı. mizaha daha geniş yer verdiği öykülerinde de aşk, yalnızlık, fedakarlık, dostluk, ihanet gibi temalar kullandı. anadolu gezileri sırasındaki gözlemlerini "anadolu notları" adıyla kitaplaştırdı. öğrenciler için kitaplar yazdı, çeviriler yaptı.
eserleri

roman:
çalıkuşu (1922)
gizli el (1924)
damga (1924)
dudaktan kalbe (1925)
akşam güneşi (1926)
bir kadın düşmanı (1927)
yeşil gece (1928)
acımak (1928)
yaprak dökümü (1930)
kızılcık dalları (1932)
gökyüzü (1935)
eski hastalık (1938)
ateş gecesi (1942)
değirmen (1944)
miskinler tekkesi (1946)
harabelerin çiçeği (1953)
kavak yelleri (ölümünden sonra 1961)
son sığınak (ölümünden sonra 1961)
kan davası (ölümünden sonra 1962)

öykü:
gençlik ve güzellik (1919)
roçild bey (1919)
eski ahbap (1919)
tanrı misafiri (1927)
sönmüş yıldızlar (1928)
leyla ile mecnun (1928)
olağan işler (1930)

oyunlar:
hançer (1920)
eski rüya (1922)
ümidin güneşi (1924)
gazeteci düşmanı-şemsiye hırsızı-ihtiyar serseri (üç oyun birarada, 1925)
taş parçası (1926)
hülleci (1926)
bir köy hocası (1928)
babür şah’ın seccadesi (1931)
bir kır eğlencesi (1931)
ümit mektebinde (1931)
felaket karşısında-gözdağı-eski borç (üç oyun birarada, 1931)
istiklal (1933)
vergi hırsızı (1933)
bir yağmur gecesi (1943)
balıkesir muhasebecisi (1953)
tanrıdağı ziyafeti (1955)
yaprak dökümü (ölümünden sonra 1971)
eski şarkı (ölümünden sonra 1971)

gezi:
anadolu notları (ilk cildi 1936; ikinci cildi 1966)

eğitim:
dil ve edebiyat: türk kıraati (1930)
fransızca-türkçe resimli büyük dil kılavuzu (1935)

1911’de kastamonu cide’de doğdu. nüfus kaydı 24 nisan 1911. kendisi şubat 1910’da doğduğunu anlatır. 7 temmuz 1993’te istanbul’da yaşamını yitirdi. ilkokula cide’de başladı, terme’de bitirdi. orta öğrenimine kastamonu’da başladı. liseden ayrılıp yatılı olan muallim mektebi’ne girdi. 1930’da mezun oldu. bolu gerede, akçakoca, gümüşova’da ilkokul öğretmenliği yaptı. 1938’de ankara gazi eğitim enstitüsü’nü bitirdi. 1939’da adapazarı ve istanbul’daki orta okullarda türkçe öğretmeni olarak çalıştı. 1940’ta edebiyat fakültesi felsefe bölümü’ne girdi. 1943’te ilk kitabı "yarenlik" yayınlandı. şiirleri olağanüstü ilgi gördü. ocak 1944’te yayınlanan "sınıf" adlı şiir kitabı toplatıldı, bir süre cezaevinde kaldı. serbest bırakıldıktan sonra bir yıl öğretmenlik yaptı. 1950’li yıllarda gazeteciliğe başladı. 1940 kuşağı yazarların eserlerine yer veren "yürüyüş" dergisinin sorumlu yönetmenliğini üstlendi. aziz nesin’le "markopaşa" dergisinin çıkarılmasına katıldı, yazıişleri müdürlüğünü yaptı. 1952’de "adembaba" isimli mizah dergisini çıkardı. dolmuş, taş, karikatür, şaka gibi dönemin ünlü mizah dergileriyle, yeni gazete’de yazılar yazdı. ocak 1953’te "devam" adlı şiir kitabı yayınlandı ve bu kitap da toplatıldı, kendisi tekrar cezaevine kondu. aynı yıllarda çeşitli senatoryumlarda verem tedavisi gördü. yazı ve şiirlerinden ötürü yaklaşık altı yıl hapis yattı. 1952-1960 arasında tan gazetesinde düzeltmen, dizgici ve röportaj yazarı olarak çalıştı. asıl ününü 1959’da türkiye’deki eğitim sistemini eleştirmek amacıyla yazdığı "hababam sınıfı" adlı kitapla kazandı. çok tutulan ve tekrar tekrar basımı yapılan bu öyküler dizisi, tiyatro ve birçok kez sinemaya da uyarlandı. 1952-1960 arasında siyasi baskılar nedeniyle gerçek ismiyle yazamadı. 1961 anayasası yürürlüğe girdikten sonra kendi adıyla yazı ve şiir yayınlama özgürlüğüne kavuştu. vatan, demokrat izmir, yeni gün, yeni ulus gazeteleri ile akbaba dergisinde yazdı. 1970’te basın şeref kartı aldı. 1974’te emekli oldu. cide’ye yerleşti. 12 eylül 1980 döneminde tekrar gözaltına alındı. 70 yaşında olmasına rağmen gözleri bağlanarak gerekçesiz sorguya çekildi ve bir aydan fazla gözaltında tutuldu. tutukluluğu sona erince ölümüne kadar istanbul’da yaşadı. ilk şiirleri ile yazıları, kastamonu’da yayınlanan "nazikter" ve "açıksöz" dergileri ile "güzel inebolu", "güzel tosya", "samsun" gazetelerinde çıktı. kişisel duygularını yansıttığı ölçülü uyaklı bu dönem şiirlerini sonraki kitaplarına almadı. 1940’lardaki toplumsal gerçekçi şairler kuşağının en önemli temsilcisi. siyasal ve ideolojik sorunları yalın bir dille ortaya koydu, insanların yaşantılarını, öykünmesiz ve gösterişsiz bir dille yansıttı.
eserleri

şiir:
yarenlik (1943)
sınıf (1944)
yaşadıkça (1948)
devam (1953)
üsküdar’da sabah oldu (1954)
soluk soluğa (1962)
karakılçık (1969)
uzak değil (1971)
güvercinim uyur mu (1974)
kulağımız kirişte (1983)
ocak katırı alagöz (1987)
bütün şiirleri (1983)

roman:
karadeniz’in kıyıcığında 1969
karartma geceleri 1974
sarı yazma 1976
yıldız karayel 1982

ani:
yokuş yukarı 1982
biz de yaşadık 1984
kırk yıl önce kırk yıl sonra (1986)

mizah öykü ve romanlari:
radarın anahtarı 1957
don kişot istanbul’da 1957
bizim koğuş 1959
hababam sınıfı 1959
kesmeli bunları 1962
nerde o eski usturalar 1962
saksağanın kuyruğu 1962
şevket ustanın kedisi 1965
geçmişe mazi 1965
altın eskicisi 1972
palavra 1972
tuh sana 1972
çatal matal kaç çatal 1972
bunadı bu adam 1972
keş 1972
al atını 1972< br> hababam sınıfı uyanıyor 1972
sosyal kadınlar partisi 1984
apartman çocukları 1984
çalış osman çiftlik senin 1984

çocuk kitaplari:
öksüz civciv 1979
bacaksız kamyon sürücüsü 1980
bacaksız sigara çocukları 1980
bacaksız paralı atlet 1981

ödülleri
1982 orhan kemal roman armağanı ve madaralı roman ödülü yıldız karayel romanıyla
1987 ömer faruk toprak şiir ödülü ocak katırı alagöz’le
1993’te tüyap onur yazarı ödülü

25 mart 1920’de istanbul’da doğdu. 19 nisan 1993’te istanbul’da yaşamını yitirdi. 1937’de özel işık lisesi’nden mezun oldu. 1943’te istanbul üniversitesi edebiyat fakültesi felsefe bölümü’nü bitirdi. 1943-1948 arasında istanbul’da çeşitli liselerde felsefe dersleri verdi. 1940’da kısa bir süre iş müfettişliği yaptı. istanbul konservatuvarı müdürlüğü, belediye yazı işleri müdürlüğü, belediye iktisat müfettişliği görevlerinde bulundu. 1961’de şehir tiyatrosu müdürü oldu. belediye konservatuarı estetik ve psikoloji öğretmenliğinden emekli oldu. ilk şiiri 1938’de varlık dergisinde, ilk öyküsü 1940’ta küllük dergisinde çıktı. ilk oyunu evin üstündeki bulut 1948’de oynandı. 1940’lardaki yeni edebiyat hareketi içinde yer aldı. günlük yaşamın, küçük ayrıntıların avareliklerin şairi oldu. cahit sıtkı tarancı etkisiyle hece vezni ve uyak kullandığı ilk dönem şiirlerinden sonra garip akımı ve orhan veli’ye yakınlaştı. 1976 sonrasında ise yalınlığı elden bırakmadan dilde derinlik arayışına başladı. uyak tekrar şiirinin köşetaşı oldu. bu dönemde garip’ten de uzaklaşıp ikinci yeni havasına girdi. kendisine özgü bir biçimde insan-doğa ilişkisine felsefe düzleminde yaklaştı. şiirlerinde kent insanlarının gündelik ilişkilerini, saçmalıklarını, çatışmaya varan tartışmalarını ele aldı. öykü ve oyunlarında ise psikolojik öğeleri ve biçim arayışlarını öne çıkardı. çeviriler ve sanat üzerine yazılar da yayınladı.
eserleri

şiir:
şarkılı kahve (1944)
gün işığı (1953)
duru gök (1958)
bir sabah uyanmak (1962, ilk iki kitabın birlikte basımı)
elinle (1962)
eşik (1970)
çizgi (1976)
şiirler (1979, toplu şiirler)
zamanlar (1982)
bir zaman düşü (1984)
şiirler (1988, toplu şiirler)
buluşma (1990)
batık kent (1993, ölümünden sonra, son şiirleri)

öykü:
gazoz ağacı (1954)
yaralı hayvan (1956, yeni öykülerle birlikte toplu basım: 1983)

oyunlar:
evin üstündeki bulut (oynanışı: 1948)
şakacı (1952)
bir odada üç ayna (1956)
tersine dönen şemsiye (1958)
kahvede şenlik var (1966)
kral üşümesi (1970)
bay hiç - sonsuzluk kitabevi (1981)
önemli adam (1983)

deneme:
geçmişle gelecek (1978)
ayrıca, paul éluard ve charles baudelaire’den şiirler çevirdi

ödülleri
1955 sait faik faik armağanı gazoz ağacı’yla (haldun taner ile haylaştı)
1957 türk dil kurumu ödülü yaralı hayvan ile
1965-1966 ankara sanatsevenler derneği ödülü kahvede şenlik var ile
1980 yeditepe şiir ödülü şiirler ile
1980 ve 1987 avni dilligil tiyatro ödülleri
1985 enka öykü ödülü "vav’lar" ile
1990 sedat simavi ödülü
1990 kültür bakanlığı tiyatro onur ödülü
1992 edebiyatçılar derneği onur ödülü

haziran 1907’de istanbul’da doğdu. 1968’te istanbul’da yaşamını yitirdi. istanbul darülfünun’u (istanbul üniversitesi) hukuk fakültesi’nde başladığı eğitimini fransa’da dijon ve lyon üniversitelerinde felsefe bölümünde tamamladı. 1932’de türkiye’ye dönüşünde gazi terbiye enstitüsü’nde felsefe dersleri verdi. istanbul üniversitesi edebiyat fakültesi’nde 1933’te genel psikoloji-pedagoji doçenti, 1942’de profesör oldu. öğretim üyeliği görevini yaşamının sonuna dek sürdürdü. ilk şiirleri 1927’de "güneş" ve "hayat" dergilerinde yayınlandı. 1928’de altı şair arkadaşıyla birlikte "yedi meşaleciler" topluluğunu kurdu ve "meşale" adlı dergiyi çıkardı. bu dergi kapandıktan sonra şiirleri "muhit" ve "varlık" dergilerinde yayınlandı. dışavurumcu bir ressam tutumuyla yeni ve canlı şiirler yazdı. ulus, yeni sabah, haber gazelerinde köşe yazarlığı yaptı. fransız şairlerin şiirlerini türkçe’ye çevirdi. edmond rostand’ın ünlü oyunu "cyrano de bergerac"ın türkçe çevirisiyle büyük ün yaptı. psikoloji, eğitim, folklor ve edebiyatla ilgili yazıları birçok dergi ve gazetede yer aldı. ayrıca sait faik abasıyanık’tan öyküleri fransızca’ya çevirdi. bu öyküler "un point sur la carte" (haritada bir nokta) adıyla hollanda’da yayınlandı.
eserleri

şiir:
odalar ve sofalar (1933)

inceleme:
istanbul’da karagöz ve karagöz’de istanbul (1938)
psikoloji ve terbiye bahisleri (1940)
karagöz (1941-1961)

23 kasım 1906’da adapazarı’nda dünyaya geldi. istanbul’da 11 mayıs 1954’te sirozdan yaşamını yitirdi. ilköğrenimini adapazarı rehber-i terakki mektebi’nde yaptı. iki yıl adapazarı idadisi’nde öğrenim gördü. kurtuluş savaşı’ndan sonra ailesi istanbul’a yerleşince istanbul sultanisi’ne girdi. onuncu sınıfta bir öğretmene yapılan şaka yüzünden sınıfı dağıtılınca bursa erkek lisesi’ne geçti, 1928’de buradan mezun oldu. istanbul üniversitesi edebiyat fakültesi’nde bir süre eğitim gördü. ekonomi öğrenimi için isviçre lozan’a gitti. kısa süre kaldı ve fransa’ya geçti. 3 yıl fransa’da grenoble’da yaşadı. eğitimini yarım bırakarak 1933’te istanbul’a döndü. kısa bir süre halıcıoğlu ermeni yetim mektebi’nde türkçe grup dersleri öğretmenliği yaptı. babasının desteğiyle girdiği ticarette de başarılı olamadı. daha sonra hiçbir işle uğraşmadı. geçimini babasından kalan mirasla sürdürdü. yaşamını şişli’de bulgar çarşısı’ndaki apartman ve burgaz ada’daki köşklerinde annesiyle geçirdi.

şiir yazmaya istanbul sultanisi’ndeki öğrencilik günlerinde başladı. öyküye bursa’daki öğrencilik zamanında geçti. ilk öyküsü "uçurtmalar" 9 aralık 1929’da milliyet gazetesinin sanat sayfasında yayınlandı. 1934-1940 arasında varlık, ağaç, servet-i fünun uyanış, ses, yeni ses, yaprak, yenilik gibi dergilerde yayınlanan öyküleriyle tanınmaya başladı. o dönemde, türk öykücülüğünde bir yanda ömer seyfettin’in "milli hikayecilik" etkisi sürüyordu. refik halit karay’dan f. celalettin’e uzanan gülmece ağırlıklı "fıkra-öyküler yönelimi" vardı. sabri ertem ve sabahattin ali ile yerine oturan "gerçekçi yönelim" ve memduh şevket esendal’ın içten ve yalım anlatımı. sait faik bu ortamda ilk öyküleriyle gözlemci bir yazar olarak belirdi. ama kısa sürede öyküyü olaydan sıyırmaya yöneldi. bu yönelişinde onun gerçeği ya da durumu bir anlatıcıdan, kendi "ben"inden geçirme eğiliminin de büyük payı vardı. bu, öykülerinde doğal bir öznelleşme süreci hazırladı. o "ben" evrensel bir insanlık duygusunun odağı olduğu için, insanlığın tüm çelişkilerini, bunalımlarını öyküsünün temeline yerleştirdi. ona göre her şey insanı sevmekle başlar. ilk dönem ürünü öykü kitaplarında adapazarı ile istanbul’daki çocukluk ve ilk gençlik yıllarını anlattı.

sonraki yapıtları giderek bir şiirsellikle doldu. "lüzumsuz adam", "mahalle kahvesi", "havada bulut" gibi eserlerinde esnaf, işsizler gibi dertli insanlara, toplumun acı çeken kesimlerine yöneldi. "kumpanya" ile öykülerine giren karakterler arttı. gezgin tiyatro topluluğu, cambazhane çalışanları, emekli miralay, galata, samatya, yedikule’deki deri işçileri, meyhaneler, sabahçı kahveleri, çımacılar, garsonlar. "son kuşlar"da bir tür düş kırıklığı hissedilir. sait faik, toplumsal düzenin çirkinlikleri, sahtelikler, adaletsizlikler karşısında direnen insanın yalnızlığını keşfeder. sonraki kitaplarında bu karamsarlık artar. "alemdağda var bir yılan"la gerçeküstücülüğe yöneldi. hikayedeki konu ve olay akışını iyice ortadan kaldırdı. öykülemeyi ruhsal değişiklikler yoluyla yaptı. gerçeküstücü öğelerle kişinin yalnızlığı ve bunun yarattığı acıları irdeledi. öykü, roman ve şiirlerini yaşamın hakkını vermek için yazdı. sürekli kullandığı ana tema yaşama sevinci oldu. sıradan insanlar, işsizler, hamallar, balıkçılar, sokak kadınları, kimsesiz çocuklar, emekçiler ve küçük burjuvalar onun insanlarıdır. o bu insanlarda evrensel insanı yakaladı. aynı zamanda bir istanbul öykücüsüdür. doğa güzellikleri karşısında başı döner. toplumsal sorunlar onu bireysel planda bir hayıflanmaya sürükler. böyle anlarda karamsar bir tablo çizer. toplumsal çelişkiler karşısındaki tavrı öfke, yenilgi ve kaçış olur.

ölümünden sonra burgaz ada’daki evi müze haline getirildi. annesi "sait faik hikaye ödülü" oluşturdu. çağdaş edebiyata katkılarından dolayı amerika’daki uluslararası mark twain derneği’nin onur üyeliğine seçildi.
eserleri

öykü:
semaver (1936)
sarnıç (1939)
şahmerdan (1940)
lüzumsuz adam (1948)
mahalle kahvesi (1950)
havada bulut (1951)
kumpanya (1951)
havuz başı (1952)
son kuşlar (1952)
alemdağ’da var bir yılan (1954)
az şekerli (ölümünden sonra, 1954)
tüneldeki çocuk (1955)
mahkeme kapısı (adliye röportajları) (1956)
balıkçının ölümü-yaşasın edebiyat (1977, derleyen muzaffer uyguner)
açık hava oteli (1980, konuşmalar-mektuplar derleyen muzaffer uyguner)
müthiş bir tren (1981, deleyen muzaffer uyguner)

şiir:
şimdi sevişme vakti (1953)

roman:
medar-ı maişet motoru (1944, ikinci baskı 1952’de "birtakım insanlar" adıyla)
kayıp aranıyor (1953)
yaşamak hırsı